محدوده مرجع ویژه سن برای آنتی ژن سرمی اختصاصی پروستات (psa) در مردان ایرانی

زمینه و هدف: آنتی ژن اختصاصی پروستات (psa)، بهترین مارکر برای تشخیص زودهنگام سرطان پروستات می باشد. از آنجایی که سن و نژاد از جمله عوامل تأثیرگذار بر سطح psa می باشند، تعیین محدوده مرجع وابسته به سن psa در هر جامعه، برای افزایش میزان کارایی آزمون psa ضروری می باشد. هدف از این مطالعه بررسی توزیع نرمال tpsa (total psa) و fpsa (free psa) و تعیین محدوده مرجع مختص سن psa در مردان ایرانی بوده است. روش بررسی: در این پژوهش مقطعی، 1020 مرد به ظاهر سالم با محدوده سنی 50 تا 79 سال که از مرداد 1390 تا اردیبهشت 1392 به بیمارستان شهید رجایی استان قزوین مراجعه کرده بودند، مورد بررسی قرار گرفتند. بدین منظور پس از جداسازی سرم از خون این افراد، سطح سرمی fpsa و tpsa با استفاده از کیت های تجاری اندازه گیری و محدوده مرجع psa در هر گروه سنی مشخص شد. یافته ها: میانگین سنی افراد مورد مطالعه 5/7±03/61 سال و سطح سرمی psa (95th percentile) در گروه سنی 59-50 سال، ng/ml 6/3-0، در گروه سنی 69-60 سال، ng/ml 7/5-0 و در گروه سنی 79-70 سال ng/ml 8/6-0 تعیین شد. ارتباط سطح سرمی tpsa (001/0p<، 2/0 r=) و fpsa (001/0p<، 22/0 r=) با سن معنادار بود. نتیجه گیری: نتایج این مطالعه، وجود ارتباط بین سطح psa با سن را نشان داد. همچنین مشخص شد که محدوده مرجع مختص سن psa به دست آمده در این پژوهش، با سایر نژادها متفاوت بوده و فقط مخصوص مردان ایرانی می باشد. بنابراین استفاده از محدوده مرجع ویژه برای سن psa به دست آمده در این پژوهش، می تواند با کاهش روش های تشخیصی غیر ضروری و تشخیص زودهنگام سرطان پروستات، حساسیت و دقت تست psa را در مردان ایرانی افزایش دهد.